Wat is bindingsangst? En wat kun je eraan doen?

Ken jij iemand met bindingsangst? Ben je benieuwd wat het nu precies inhoudt en of je er iets tegen kunt doen? In dit artikel bespreken we het fenomeen bindingsangst en delen we tips voor het overwinnen ervan. Bindingsangst is, kortweg, de angst je te “binden”. Eigenlijk is het de angst om afhankelijk van iemand te zijn en uiteindelijk door die persoon te worden afgewezen.

Problemen met hechte relaties

Iemand die bindingsangst heeft, zal niet afhankelijk van een ander willen zijn. De persoon met bindingsangst wil misschien wel dichtbij de ander zijn, maar niet het idee krijgen dat het allemaal té “serieus” wordt. Hij of zij zal de term “relatie” niet willen gebruiken en ook niet over de toekomst willen praten. Genieten van het moment is al moeilijk genoeg. Je zou kunnen zeggen dat bindingsangst te maken heeft met een gebrek aan (zelf)vertrouwen.

Bang voor afwijzing

Uiteindelijk zijn we allemaal bang om afgewezen te worden. Iemand met bindingsangst heeft alleen een overdreven grote angst afgewezen te worden. Het geldt eigenlijk voor alle zogenaamde “stoornissen” dat een bepaalde emotie, of een bepaald gevoel extremer is dan normaal. We zijn ook allemaal bang verlaten te worden door de mensen van wie we houden, alleen is die angst bij mensen met verlatingsangst extra groot. Bang afgewezen te worden is normaal.

Gebrek aan veiligheid

De meeste mensen met bindingsangst hebben in hun jeugd niet genoeg veiligheid ervaren en hebben nooit geleerd hoe belangrijk het is je emoties te delen en warmte van anderen te ontvangen. Jezelf kwetsbaar opstellen voelt voor deze mensen tegennatuurlijk en werkt zelfs bedreigend. De ouders van de persoon waren bijvoorbeeld niet emotioneel betrokken bij hun kind. Lange tijd gepest worden of al vroeg je ouders verliezen kan ook de aanleiding zijn.

Het begint in de jeugd

Zoals met de meeste fobieën en stoornissen geldt dat deze in de vroege jeugd ontstaan. In onze jeugd staan we namelijk het meeste open voor nieuwe indrukken. Dat komt omdat we voor veel dingen nog geen alternatief hebben. Als we nieuwe dingen ontdekken of ervaren, dan is de eerste manier waarop dit gebeurt bepalend. Pas op latere leeftijd besef je dat het ook anders kan.

Ontkennen eigen gevoelens

Iemand met bindingsangst heeft als kind niet de kans gehad zijn of haar gevoelens te uiten, of er werd niet naar geluisterd. Onbewust heb je jezelf aangeleerd dat je je gevoelens niet mag bespreken. Dit idee wordt meegenomen naar je volwassen leven. Zelfs op veel latere leeftijd zul je niet goed in staat zijn naar je eigen gevoelens te luisteren of ze serieus te nemen. Als iemand anders van je vraagt je emoties te delen, zorgt dit voor kortsluiting.

Kenmerken van bindingsangst

Mensen die bindingsangst hebben, hebben meestal meerdere van deze kenmerken:

  • Ze zijn niet graag intiem (niet knuffelen en dergelijk)

  • Ze bespreken hun emoties met niemand

  • Ze vertrouwen anderen niet snel

  • Ze geloven hun eigen vrijheid het allerbelangrijkste te vinden in het leven

  • Ze laten zichzelf geloven dat niemand echt interessant genoeg voor hen is

  • Ze zijn al lang vrijgezel en zijn niet naar een vaste partner op zoek

  • Ze schakelen tijdens seks hun gevoelens uit – ze meer met lichamelijk plezier bezig

  • Ze hebben geen echte toekomstplannen (vinden alles prima zoals het nu is)

  • Ze twijfelen over de relaties die ze hebben

  • Ze brengen liever tijd door met vrienden dan met een partner

  • Ze stellen hun partner niet graag voor aan familie of vrienden

  • Ze voelen zich tot onbereikbare mannen of vrouwen aangetrokken (bijvoorbeeld iemand die al getrouwd is).

Maar het is slechts schijn

Let op: iemand die bindingsangst heeft, heeft wel behoefte aan een stabiele relatie, maar durft dit voor zichzelf niet toe te geven. De persoon wordt tegengehouden door de eigen angst. Door niet te binden, heeft de persoon zichzelf beschermd tegen de pijn afgewezen te worden. Maar dit is een overlevingsstrategie geweest en leven is meer dan alleen overleven.

Wat kun je tegen bindingsangst doen?

De eerste stap in het bestrijden van bindingsangst (zoals met eigenlijk alles) is de eigen angst accepteren. Iemand met bindingsangst kan die angst pas bestrijden als de acceptatie er is dat er angst heerst. Vervolgens moet je op zoek gaan naar de oorzaak van die angst: wat maakt dat je zo bang bent? Wanneer is die angst voor het eerst ontstaan? Bindingsangst heeft altijd een duidelijke oorzaak. Je kunt de pijn pas bestrijden als je de oorzaak gevonden hebt.

Terugdenken in patronen

De oorzaak van de bindingsangst heeft diepe impact op je gemaakt. Dit is als het ware een blauwdruk die in je hersenen is aangebracht. Je hersenen werken zoals de blauwdruk het aangeeft. Deze vormen als het ware het wegennet – de infrastructuur – waarover de auto’s – je gevoelens – zich kunnen voortbewegen. Pas als je je van de infrastructuur in je hersenen bewust bent, kun je wegen gaan omleggen: de infrastructuur veranderen, zodat je anders voelt.

Verandering komt niet vanzelf

Wil je bindingsangst aanpakken? Onthoud dan dat je flink met jezelf aan de slag moet gaan. Het zal niet makkelijk zijn, want je zult tegen je eigen natuur moeten ingaan om je natuur te veranderen. Je investeert in jezelf, maar dat zal je misschien wel het nodige aan bloed, zweet en tranen kosten. Verwacht dus niet dat het vanzelf gaat. Neem kleine stapjes, in plaats van dat je grote sprongen maakt. Kleine hordes zijn immers makkelijker te overwinnen dan hele grote.

Werk eerst aan jezelf

De eerste stap is erkennen dat je een probleem hebt. Heb je bindingsangst? Dan kun je je eigen gevoelens niet goed verwerken. In plaats van dat je meteen moet gaan oefenen met jezelf openstellen aan een ander, kun je het beste eerst tijd investeren om je emoties voor jezelf op een rijtje te krijgen. Hou bijvoorbeeld een dagboek bij, waarin je je gevoelens opschrijft en ook probeert te verklaren. Dit is minder confronterend, maar wel erg nuttig.

Kies dan pas voor de “sociale” aanpak

Heb je voor jezelf op een rijtje welke denk- en gedragspatronen je wilt veranderen? Weet je wat je lange tijd heeft tegengehouden? Waar je de meeste moeite mee hebt en hoe je hier mee om wil gaan? Dan is het tijd dat je de gewenste veranderingen in de praktijk gaat uitproberen. Doe dit in eerste instantie met mensen die je vertrouwt: laat ze zien dat je probeert te veranderingen. Ook dit mag je in kleine stapjes doen. Haast jezelf vooral niet te veel.

Minder angstig zijn

De beste oplossing voor als je ergens bang voor bent, is het vaak te doen. Hiervoor moet je wel eerst het nut van de handeling inzien. Bang zijn je hoofd tegen de muur te slaan is heel logisch. Dit is dat ook totaal niet nuttig: je moet er niet mee beginnen. Verlegen mensen zijn bang uit hun schulp te krijgen, maar ze zien wel het belang in zichzelf meer uit te spreken. Voor hen is het advies: blijven proberen. Dat geldt ook bindingsangst: verandering breng je zelf.

Een partner met bindingsangst

Het kan natuurlijk ook zo zijn dat je partner bindingsangst heeft. Dat is lastig om mee om te gaan. Het zal vaak voelen alsof je partner je niet vertrouwt en of hij of zij je niet echt nodig hebt. Uiteindelijk is dat niet waar: je partner heeft je wel degelijk nodig. Maar als je te hard aan hem of hard gaat sleuren, jaag je die persoon alleen maar weg. Het zal beste even duren voor de ander zich binnen de relatie meer op het gemak voelt. Er gaan maanden overheen.

Het begint bij communicatie

Wil je elkaar beter leren begrijpen? Het begint allemaal bij communicatie. Door met elkaar te spreken en gevoelens kenbaar te maken, krijg je een beter beeld van hoe de ander in elkaar zit, waar de ander naar op zoek is en wat hij of zij moeilijk vindt. Niet praten is altijd een slecht idee, omdat dit er alleen maar voor zorgt dat de spanning zich opbouwt, zonder dat deze vrij komt. De emmer blijft zich vullen, totdat deze ineens in één keer overstroomt.

Leer compromissen te sluiten

Hoeveel je ook van elkaar houdt en hoeveel je ook op elkaar lijkt, in een relatie moet je altijd compromissen kunnen sluiten, anders kom je nergens. Ben je niet in staat compromissen te sluiten, dan zal de relatie vroeg of laat ten einde lopen. Een compromis komt van twee kanten: van de persoon die bindingsangst heeft én van de persoon die geen bindingsangst heeft.

Bindingsangst in fases

Dit is hou relatieangst zich in een relatie geleidelijk uit:

  • Eén: de verleiding

In eerste instantie ben je waarschijnlijk verliefd en doe je goed je best voor de ander. Je deelt de liefde met de ander en het lijkt zelfs alsof je nooit bindingsangst gehad hebt.

  • Twee: twijfels

Het is je gelukt: je liefje is voor je gevallen. Maar wat nu? Het lijkt alsof je doel al bereikt is en er eigenlijk geen reden meer voor je is om te blijven. Dit is het moment waarop je aan jezelf gaat twijfelen. Is de relatie aangaan wel echt wat je wilde? Je bent in tweestrijd: je wil de ander dicht bij je houden, maar je stoot je partner ook af omdat je vrijheid wil behouden.

  • Drie: benauwing

De twijfels zullen al snel omslaan in benauwing. De relatie word je al snel te veel. Je bent er bijna helemaal van overtuigd dat de relatie niets voor je is. Onbewust begin je nu afstand te creëren.

  • Vier: je gaat intensief contact uit de weg

Dus niet gezellig een avondje alleen met je partner. Je zult liever bij je vrienden zijn dan bij je partner. Ook zul je telefoontjes en berichten niet beantwoorden. De ander krijgt het idee dat je niet meer bij hem of haar wil zijn. In deze fase zal de relatie bijna altijd sneuvelen.

  • Vijf: je kunt weer ademhalen

De relatie is verbroken. Je bent weer vrij. Even voel je je ontzettend opgelucht, maar vaak is die opluchting van korte duur.

  • Zes: op zoek naar een nieuwe partner

Onbewust merk je dat je nu weer naar iemand anders op zoek bent. Het is toch wel eenzaam zo alleen. Hoewel je denkt dat deze levensstijl het beste bij je past, wil je toch ook niet alleen blijven.

Een psycholoog inschakelen

Bindingsangst komt relatief veel voor. Dat is een gunstig teken. Het betekent dat bijna elke professionele psycholoog wel ervaring heeft met het omgaan met verlatingsangst. Mocht je je houding en gedachten willen veranderen, maar kom je er zelf niet aan uit, schakel dan hulp in.

Bindingsangst uitgelegd: een toelichting op YouTube

Weten hoe je leert leven met bindingsangst, in jezelf en anderen, en hoe je er – stapje voor

stapje – vanaf kunt komen? In deze Nederlandse video vind je de beste praktische tips:

Bron bindingsangst

Ga een date aan

Ben je niet meer bang? Ga er dan voor!

Op jouw succes!